W swojej pierwotnej koncepcji Karate bylo sposobem na transformacje
cialo, bez dodawania sztuczek, jako narzedzia wojny, majace na celu wyeliminowanie
na pewno przeciwnik. Dzieki tej technice piesci i stopy ulegly przemianie
i specjalny trening majacy na celu hartowanie koncówek w szable,
ostre punkty, tarcze. Tylko jedna alternatywa dla wojownika
zaangazowany: podbijaj lub gin. Dla chinskich bojowników ruchu oporu z Shaolin
co do tych z Okinawy, którzy próbuja zablokowac najezdzce
W przypadku Japonczyków margines bledu byl niewielki: na tym polegala skuteczna technika
co umozliwilo zawarcie porozumienia na swoja korzysc i ponowna walke
inny dzien ! Technika wypracowywana przez wieki w takim kontekscie
uzyskal wszelkie gwarancje wiarygodnosci. Techniczne, bez watpienia, ale
takze duch walki, wsparcie psychiczne, bez którego gest jest niewielki.
Na polu bitwy, w chwili prawdy, skutecznosc lezy w jednosci
dzialania, ciala i umyslu; decyzja i techniczny wyraz woli w
pojedynczy rzut byl sposobem na przezycie. Ten slad wojowniczej przeszlosci,
wykuty w ogniu prawdziwej walki, gdzie stawka bylo zycie, a nie zysk
o sportowym kroju, przetrwal we wspólczesnym karate, zarówno w jego
technik i w jego umysle (zasada Chi-mei, "smiertelny cios",
pojedynczy, zdecydowany cios). Karate praktykowane poza tym realizmem nie jest
wiecej niz sport lub zauwazalnie tepa technika samoobrony
Karateka uczy sie mobilizowac cala swoja energie (ki) w
akcja. Tylko w wyjatkowych sytuacjach (niebezpieczenstwo
smierc), ze dana osoba moze wykazac sie nawet nieoczekiwanymi zasobami
siebie, pozwalajac mu sobie poradzic. Chodzi o te obserwacje
u podstaw treningu karateka, który musi wykonywac kazde swoje
ruchy z intensywnoscia, jaka panowalaby w przypadku realnego zagrozenia. Tam
kazda czastka energii musi zostac wlozona w dzialanie, jak w przypadku a
rozpaczliwa sytuacja. Ta energia jest nie tylko miesniowa
pochodzi z glebi nas samych, z "centrum zyciowego" (saika tanden), które sie znajduje
w brzuchu (hara). Tylko konkretna orientacja szkoleniowa
moze sprawic, ze ta "energia zyciowa" w nim wzrosnie, intensywnie, na krótko,
natychmiast. Nastepnie uczy sie koncentrowac go w jednym punkcie swojego ciala,
z którym zetknie sie z przeciwnikiem i przekaze to
energie, aby wywolac niszczycielski efekt szoku. Zadnego rozproszenia tego
sila uderzenia: naturalna bron karateki, dlon, stopa, lokiec, kolano,
jest popychany z sila i predkoscia w strone celu w jak najkrótszym czasie
mozliwe i uderza w zamierzony cel, natychmiast porzucajac wszystko
skumulowana energia kinetyczna, taka jak kula wystrzelona w wyniku uderzenia broni
po swojej trajektorii i natychmiast zatrzymujac sie, aby wywolac szkodliwy efekt
maksymalny. Karateka powoduje ten efekt poprzez nagle zatrzymanie ciosu
przy uderzeniu (koncowym skurczu), nie na powierzchni, ale nieco dalej:
w ten sposób energia moze zostac przekazana do ciala przeciwnika; to jest
zasada kime.
Zestaw procesów musi umozliwiac niezawodne uzyskanie
taki wynik, umozliwiajac doskonala synchronizacje róznych komponentów
ruchu w czasie i przestrzeni:
relaks ciala przed podjeciem decyzji o dzialaniu,
calkowita i chwilowa mobilizacja energetyczna dostepnej energii,
zwiezlosc tej mobilizacji i transmisji,
koncentracja sily,
krótkotrwalosc koncowego skurczu przy uderzeniu,
wsparcie calej masy miesniowej ciala podczas odprawy
czas uderzenia, nacisku ciosu, w szczególnosci poprzez skurcz brzucha,
nacisk stóp na podloze, uzycie sily reakcji (to
co generalnie skutkuje cofnieciem piesci przeciwnej do tej, która
uderzenie: zasada hikite), szybki relaks po uderzeniu i
przesyl energii,
faza oddechowa zgodna z ustawa (ogólnie krótki czas wydechu
przy uderzeniu). Jest to zawsze niski, brzuszny oddech,
obnizenie srodka ciezkosci,
koncentracja mentalna (ponizej).
W karatedo, jak we wszystkich sztukach walki Dalekiego Wschodu,
wiekszosc sily i niszczycielskiej mocy techniki pochodzi
nie ciala, ale umyslu. Sa czescia tej "potegi umyslu))
sily swiadome i sily nieswiadome.
Najpierw jest wola, determinacja, duch decyzji, który
musi rzadzic akcja. Pojecie "zabijac, zeby nie zostac zabitym", duch
oryginalnego Karate, musi bez zastrzezen wprawic cialo w ruch. Bez
podekscytowanie jednak bez gniewu (zdolne do zwiekszenia dostepnej sily
ale co szybko rozprasza wysilek). Zwyciezca w konfrontacji
Prawdziwy jest ten, kto utrzymuje samokontrole, kontrole nad wszystkimi swoimi reakcjami.
Wchodza w gre takze inne pojecia, które trudniej docenic.
poza doswiadczeniem, którego tematem przewodnim jest skutecznosc poprzez "pustke" (inny
znaczenie "kara") umyslu oderwanego od wszystkiego podczas dzialania
strach przed przegrana niz chec wygranej, która porusza sie swobodnie i wedlug woli
okolicznosciach i dlatego nie blokuje reakcji ((tylko) lub
instynktowna, ciala w obliczu zagrozenia.
mizu-no-kokoro jest ((umysl jak woda D, który podobnie jak ona uspokaja i
bez zmarszczek, jest w stanie odbijac jak lustro dowolne
obraz w momencie jego powstania (mozemy zatem dostrzec atak
jeszcze zanim to zobaczylem),
zanshin to "czujny umysl", zywy, czujny, szybko reagujacy w kazdej sytuacji
w jakim kierunku, nigdy nie blokowany przez zadne szczególne doznanie,
tsuki-no-kokoro jest ((duch jak ksiezyc. Jak swiatlo
ksiezyc, duch musi ogarnac przeciwnika w calosci, na zewnatrz
oczy tego nie widza. Jest wtedy gotowy zareagowac na najmniejsze zadanie,
w dobrym kierunku.
Mistrzowie nauczali, ze "cialo nie moze byc energetyczne, jesli umysl
jest slaby" i ze zawsze "najpierw musi isc umysl, potem cialo".
Synteze wszystkich tych zasad najlepiej mozna znalezc w tym, co
Japonczycy nazywaja to "zmyslem kime", co mozna przetlumaczyc jako "duch".
decyzja)>. Bez Kime, bez tego szczególnego uczucia, które musi towarzyszyc
kazdej techniki, zarówno w ataku, jak i obronie, nie ma
prawdziwe karate. Kime, które pojawia sie po trafieniu w cel, to
naprawde skuteczna faza techniki. Wedlug szkól lub stylów
jego postrzeganie jest troche inne, ale nadal istnieje.
Kiedy karateka "robi kime", zazwyczaj towarzyszy mu
ruch poteznego i krótkiego okrzyku, jak interpunkcja: jest
wyraz kiai, stan intensywnego napiecia wewnetrznego. Ten krzyk nazywa sie kensei
("pchamy kiai").
Ten wymiar równiez istnieje, na poziomie znacznie wyzszym
co jest zwykle praktykowane w dojo. To oczywiste, ze jest to trudne
mówic: zawsze mówimy za duzo lub za malo, zwlaszcza w utworze
inicjacja. Musisz tylko wiedziec, ze na pewnym poziomie karate staje sie karate-do
calosc, technika i duch calkowicie polaczone, gdzie definiuje sie efektywnosc
wedlug innych kryteriów. Tutaj spotykamy sie z podstawowa troska wszystkich
autentyczni mistrzowie sztuk walki, którzy staraja sie wygrywac, nie majac
walczyc lub, jesli to konieczne, oszczedzac zycie innych, tak bardzo, jak to mozliwe
poniewaz na takim poziomie znajomosci praw uniwersalnych róznica
nie da sie juz zrobic miedzy soba a drugim... To oczywiscie kwestia
szczególna, mistyczna sciezke, na koncu której mozna przeniknac
zupelnie inny obszar. To chyba najwiekszy "sekret" tego wszystkiego
Karatedo. Nie jest to w zasiegu kazdego. To poszukiwanie innego
Absolut przechodzi przez wewnetrzne oswietlenie, przebudzenie innej swiadomosci
(satori), wywazanie drzwi zwyklej percepcji. Ona moze byc tylko jedna
osobiste doswiadczenie i owoc wysilków calego zycia. Dolacza do
obawy wielu pokolen Sensei i Shihana (glównego zalozyciela
szkoly), z których czesc byla brana pod uwage w trakcie ich zycia
jak meijin, czyli ludzie, którzy byli powyzej
czlowiek... nie tylko zdolny do niezwyklych wyczynów, ale kto
wyraznie poruszyl i to bylo zródlem tej niesamowitej skutecznosci
poprzez doswiadczenie uniwersalnej Istoty bytów i rzeczy.
Takie wewnetrzne badania istnieja. Towarzyszace problemy psychiczne
kazda technika, nawet podstawowa, w Karate stale nam o tym przypomina.
Mozemy oczywiscie odmówic przejscia przez te drzwi. Jednak tak bylo
podejscie kilku mistrzów z przeszlosci, dla których technika byla wlasciwa
powiedzieli, ze stalo sie na tyle nieistotne, ze zaakceptowali jego ewolucje,
nawet "zapomnialy" o swoich ortodoksyjnych formach, które takze stworzyly
liczne zamieszanie w swoim najblizszym otoczeniu. Ale przyslowie
Czy religia buddyjska nie przypomina nam, ze "ten, kto dotarl na drugi brzeg, tylko...
zrobic tratwe"?...
Karate to przede wszystkim sztuka obrony bez uzycia broni. Przez
jego poczatki, jego glównym powolaniem jest umozliwienie ludziom radzenia sobie
jedyne mozliwosci jego ciala. Te sa o wiele wazniejsze
niz na ogól myslimy, o ile jestesmy zobowiazani do
specjalny trening. Na tym polega caly sens treningu technicznego
Karate, które musi stopniowo przeksztalcac pewne czesci ciala w
tarczy, inni na czubku wlóczni lub na ostrzu szabli. Wiec
czy wyszkolony karateka bedzie w stanie stawic czola, na niemal równych zasadach, kazdemu
co za atak bronia konwencjonalna. Wazna czesc tego szkolenia
nastawienie na wzmocnienie psychiczne (rozwój m.in
zespól cech psychicznych, takich jak szybkosc reakcji, spokój wewnetrzny,
prawidlowa ocena sytuacji, odruch, percepcja itp.) naradzanie
do karateki wyprzedzil powaznego "plusa" nad przeciwnikiem.
Przed porównaniem tych technik z technikami partnera badania,
dojo, karateka trenuje je samotnie, w pustce, niestrudzenie je powtarzajac,
w miejscu, poruszajac sie do przodu lub do tylu w linii, laczac je ze soba
albo nie. To podstawowy trening podstawowy, dzieki któremu organizm sie odnajdzie
najdoskonalszy, czyli najskuteczniejszy sposób realizacji
ruch, maksymalne wykorzystanie swoich mozliwosci fizycznych i psychicznych,
nazywa sie ki-hon. Bez ki-hon, powtarzane na wszystkich etapach rozwoju
a do najbardziej zaawansowanych poziomów nie ma karate. Udalo nam sie porozmawiac
na temat "walki ze swoim cieniem": ki-kon nie jest jednak zadowolony
nie unikanie ataków lub obrony przed wyimaginowanym przeciwnikiem,
w stylu "walki cieni"), szybki, ale lekki dla boksera. To jest o,
za kazdy ruch wykonywany w prózni, aby skupic sie (koncentrowac sie, aby
sposób promieni swietlnych przechodzacych przez soczewke) na wyimaginowany cel
bardzo precyzyjnie, z maksymalna moca i predkoscia, z
krótkie kime finalowe, dokladnie tak jak w prawdziwej walce, wiec z
takze calkowite zaangazowanie umyslowe (koncentracja i pojecie chimei,
decydujacy pojedynczy cios). Ki-hon nie jest gra wstepna, która nalezy studiowac
w sytuacji z partnerem. Cwicz technike ki-hon lub twarzy
walka z prawdziwym przeciwnikiem wymaga takiego samego zaangazowania i tej samej mobilizacji.
To nie sa dwa rózne Karate, jeden do nauki, drugi do
walka. Ki-hon kryje w sobie prawdziwe tajemnice, które dzieki temu mozemy odkryc
cwiczac samotnie. Co przyczynia sie do tego, ze Karate stalo sie dyscyplina
ekscytujaca osobe, która mozna posunac bardzo daleko, nawet na zewnatrz
praktyki zbiorowej w ramach dojo. Wszyscy mistrzowie tak maja
zawsze podkreslal zalety praktyki ki-hon, gdzie, dla
ci, którzy potrafia rozeznac z cierpliwoscia i inteligencja, istote sztuki
Karate.
Kazdy moze pomyslec o obronieniu sie piescia, a nawet noga,
próbujac podjac desperackie dzialania z tych dwóch glównych konców swiata
ciala, przez które mozliwe jest przenoszenie sily. W rzeczywistosci
neofita nie podejrzewa wszystkich mozliwosci, jakie oferuje cialo
czlowieka, którego wiele powierzchni moze wejsc w gwaltowny kontakt
(atémi: uderzenie) cialem przeciwnika i nagle je porzucic
cala moc zgromadzona w uderzeniu. Szok wywolany podczas
tego uderzenia wytwarza w dotknietym celu taka energie, ze
powoduje mniej lub bardziej powazne obrazenia w zaleznosci od obszaru ciala
przeciwnika (uderzenie w miekkie lub twarde obszary). Taka wydajnosc nie jest
jednak nie jest to oczywiste dla nieprzeszkolonej osoby. Zasada atemi
Karate, o którym byla juz mowa w pierwszej czesci, wymaga przestrzegania zasad
precyzyjny: wazna jest predkosc "pocisku" i mniej jego masa
(wg wzoru E = 112 MV*), nalezy zrobic wszystko, aby uzyskac maksimum
energii napedowej umieszcza sie w mozliwie najkrótszym czasie w
najmniejsza mozliwa powierzchnie uderzenia, a nastepnie zatrzymal sie tak gwaltownie, jak to mozliwe
na ograniczonym obszarze oddzialywania. W tym konkretnym momencie jest to skupienie
(fizyczne, ale takze psychiczne, ostatnie wlókna psychiczne ((podtrzymujace))
takze strzal) tak ostry, jak to tylko mozliwe, co czyni te technike skuteczna
(w tym sensie, ze musi przyniesc decydujacy rezultat). Jesli punkt uderzenia
jest koscia, jest zlamana, jesli jest to miekki obszar (miazsz) przekazywana jest energia
rozprzestrzenia sie od dotknietego punktu i gleboko sie trzesie, uszkadzajac
najblizsze wnetrznosci, powodujac przerwanie oddychania, pekniecie
uszkodzenie narzadów, krwotok wewnetrzny... Taki jest cel karate bojowego, bron
raz wyprodukowany na polu bitwy, w desperackich sytuacjach.
Jest to w szczególnosci skupienie energii wznoszacej sie z seikatanden,
rozwój poprzez cialo (sila miesniowa) do osiagniecia
do uderzajacych powierzchni, których poszukuje sie podczas ki-hon. Wtedy nastepuje cios
nagle zatrzymany, z krótkim calkowitym skurczem ciala, w jednym punkcie
niematerialny, w pustce, dokladnie w tym miejscu, w którym Karateka wyobraza sobie swój cel.
Rysunki 2 pokazuja tylko czesc imponujaca
arsenal, jakim dysponuje odpowiednio wyszkolony organizm ludzki:
O: "Podstawowy punkt" (seiken) uzyskuje sie poprzez szczelne owiniecie
kostki, sciskajac je, a nastepnie blokujac kciukiem. 11 nie
Nie moze byc zadnych pustych przestrzeni. Piesc tworzy sztywna mase; ze jest to mozliwe
uzywac jako mlotka bez ryzyka obrazen w przypadku uderzenia
twarda powierzchnia. Dlatego nazywa sie go "zelaznym mlotem"
(tetsui), miesista podstawa piesci, z boku malego palca, którym
uderza okreznymi ruchami w kosciste czesci przeciwnika: glowe,
zebra, ramiona, golen, kregoslup.
1: Najczesciej uzywana czescia piesci jest jej przednia strona,
zwlaszcza dwie kule nasady palca wskazujacego i srodkowego (kento),
dla wszystkich technik bezposrednich (tsuki), w których uderza sie podobnie
gdyby ktos chcial wbic punkt w cialo przeciwnika.
2: "Mlotek kciukowy" (ura-tetsui) pozwala na atak bekhendowy
boki, skronia, podbrzusze.
3: Uderzenie bekhendem (uraken) wykorzystuje grzbiet piesci lub czasami
tylko kento, aby atakowac twarde czesci ostrymi ruchami:
twarz, splot, skronia, zebra.
4: "Demoniczna piesc" (nakadaka-ken) to normalnie zacisnieta piesc
z którego wystaje srodkowa falanga. Jest to uderzajaca powierzchnia z
którymi celujemy bardzo precyzyjnie w podbródek, podstawe nosa, oczodól,
swiatynia.
5: Reka karateki moze przybierac rózne formy:
bardzo niebezpieczna bron. Podstawowa forma jest "miecz reczny" (shuto),
zewnetrzna krawedz dloni umieszczona w osi przedramienia, mocny nadgarstek,
palce zacisniete i kciuk zgiety, którymi uderza sie okreznymi ruchami
(ciosy tnace) do ataku (szyja, flanka) lub do bloku. Koniec
palców uzywa sie w "kolcach" (nukite) skierowanych na splot, gardlo, oczy,
w zywych i precyzyjnych ruchach.
6: Grzbiet dloni (haishu) oferuje inne interesujace mozliwosci
atakuj plasko w twarz, boki, splot lub aby parowac.
7: Uderzenie "szabla kciukowa" (haito), noszone lacznie z powierzchnia
pomiedzy podstawa kciuka, mocno zgieta, a stawem pierwszego
falanga palca wskazujacego, celuje w bok, twarz, podbrzusze.
8: Podstawa dloni (teisho), nadgarstek zgiety pod katem prostym, to a
szczególnie potezna bron, która mozna wykorzystac w ataku (nos,
podbródek, podbrzusze) jak w obronie lub powstrzymywaniu ciosów w tulów.
9: Uderzenie czterech zgietych paliczków, palców w dlon (hiraken)
moze byc uzywany na tej samej zasadzie, co "reczna lopata".
to odmiana.
10: Inne warianty ((pik), szpady jednopalcowej (ippon-nukite)...
11: ... lub dwoma palcami (nihon-nukite), aby zaatakowac oczy lub
precyzyjne osrodki nerwowe.
12: Lokiec (empi lub hiji) jest niszczycielska bronia dla organizmu
ciala, przy uzyciu stosunkowo niewielkiej sily. Uderzamy bezposrednimi ciosami,
czubka lub okreznymi ruchami koszacymi.
13: Przedramie sluzy glównie do blokowania mocy, przez
rzucanie z duza sila w kierunku przeciwnej konczyny w celu zatrzymania lub odbicia
strzal. Punktem uderzenia jest czesc znajdujaca sie blisko nadgarstka i nalezy go uzyc
jakby to byla ostra bron. Albo wewnetrzna krawedz tnaca, z boku
kciuk.. .
14: ... lub zewnetrzna krawedz tnaca, strona uszna. Te same powierzchnie
mozna oczywiscie uzyc do uderzenia, odpowiednio,
"mlotek kciukowy" lub "mlotek zelazny". Zewnetrzna krawedz skrawajaca,
w szczególnosci jest szczególnie potezny do parowania ataków pieszych.
15: "Zab tygrysa" to miesista czesc stopy (koshi), która my
odkrywa sie poprzez gwaltowne uniesienie palców. Uderzylismy jak piesc,
w ruchach bezposrednich lub okreznych.
16: Czubkami palców (tsumasaki) nakluwamy podbrzusze
lub do splotu. Uzywamy koncówek pierwszych trzech palców razem, z
szybkosc i precyzja. Jednak ta technika jest bolesna
osoba nieprzeszkolona specjalnie.
17: Uzywana jest górna czesc stopy (haisoku), od kostki do palców
w uderzeniach skierowanych w góre do podbrzusza lub okreznym biczem w twarz i
cialo.
18: Pieta (kakato), mocno zgieta kostka, jest potezna bronia
atakowac miazdzacymi lub miazdzacymi ciosami.
19: "Szabla stóp" (sokuto), zewnetrzna krawedz stopy w poblizu piety,
pozwala na przenikliwe ciosy na wszystkie poziomy przeciwnika.
20: Podeszwa stopy (teisoku) umozliwia ataki okrezne,
powstrzymywanie strzalów oraz obrona przed uderzeniami i kopnieciami.
21: Podobnie jak lokiec, kolano (hitsui lub hiza) umozliwia atak
niszczycielski, gdy jest blisko przeciwnika. Przyjmujemy cios
od czubka kolana, noga ugieta jak najdalej, pieta zblizona
udo, wykonujac ruchy wznoszace lub okrezne.
Mozliwych jest wiele innych ksztaltów. Tym samym równiez trafilismy
piesci z dwoma paliczkami, calej masy paliczków, powierzchnia wewnetrzna
piesci (heiken), splaszczenia dloni (hirate i kumade), ((usta
tygrysa)) (widelec utworzony przez kat kciuka i palca wskazujacego), "dzioba
"orzel" (zgiety nadgarstek, zlaczone koniuszki palców), ruchy biczowania
nadgarstka ("szczeka wolowa" lub "zarozumialec"), glowy.
W rzeczywistosci znajdujemy tutaj bogactwo przekazane starozytnemu karate przez
Chinski boks (Kung-Fu), wstawiony przez Okinawa-te i z którego pochodzi
uwazna obserwacja, której mistrzowie zalozyciele dokonali na temat stylów
ruchy bojowe charakterystyczne dla róznych zwierzat: zurawia, weza, tygrysa,
niedzwiedz, kot, orzel, malpa itp. Wspólczesne karate zapomina
wiele z tych starozytnych technik, uprzywilejowanych, rywalizacji sportowej
zobowiazuje sie, uderza piescia lub noga i w rezultacie staje sie biedniejszy. TO
~ âratéa ncien uzywany, w taki sam sposób, jak sztuka chinsko-wietnamska,
calosc mozliwosci ludzkiego ciala, czlowiek kopiuje wiele
swoich ruchów nauczyl sie z obserwacji zwierzecych instynktów. Podobnie,
': wspólczesne karate stopniowo zapomina o istnieniu okolo osiemdziesieciu
punkty zyciowe ludzkiego ciala (kyusho), z których okolo dziesiec jest smiertelnych
kiedy zostana uderzeni w okreslony sposób, tylko po to, aby pamietac
niektóre punkty docelowe cenione w rywalizacji sportowej: twarz, szyja, kark
(dla poziomu wysokiego: jodan), klatka piersiowa, brzuch, plecy, pachy (dla poziomu
sredni: chudan). Ataki ponizej pasa (niski poziom: gedan) sa teraz zabronione, zwlaszcza w podbrzusze.
Zabronione sa równiez niektóre ataki, które sa szczególnie niebezpieczne, poniewaz sa trudne
kontrolowania, takie jak szturchanie oczami, ataki glowa, brutalne projekcje itp.
W rezultacie obecne karate ewoluuje coraz bardziej w dwie odrebne galezie, nawet jesli zewnetrzna
powloka wydaje sie pozostac identyczna: karate sportowe, z jego zakazami, i walki, tradycyjne karate,
gdzie jakakolwiek prawdziwa konfrontacja jest oczywiscie wykluczona ze wzgledu na trudnosc kontrola.
To pierwsze przynosi widoczne rezultaty, doceniane przez sedziowanie sportowe,
drugie musi zadowolic sie wrazeniami, którym latwo zarzucic subiektywnosc.
Kazdy oceni autentycznosc rodzaju karate, który zdecydowal sie cwiczyc.
Jest jednak oczywiste, ze walka o zycie, w której trzeba chciec zabic, aby nie zostac zabitym,
nie ma nic wspólnego z modalnosciami sportowej napasci, której meskosc nie wyklucza pewnych granic.
Po uderzeniu w cel rozwija sie równiez efekt szoku.
w zamian karateka musi byc w stanie wchlonac bez ryzyka kontuzji
sie. Rzeczywiscie, ta powrotna fala uderzeniowa (zasada akcji-reakcji),
jest w pewnym sensie odpowiedzia na cios, który trzeba umiec wykonac
mistrz, utrzymujac cialo w pozycji uderzenia (podczas kime).
prawidlowe, to znaczy bez obszarów oslabienia, szczególnie w stawach. Przez
na przyklad potezny cios docierajacy do celu w nadgarstku
jest zgiety, moze spowodowac dobry efekt wstrzasu, ale takze zlamac nadgarstek
tego, który go dal. To samo dotyczy kopniecia, które jest slabe
skoordynowane, moze powodowac brak równowagi lub uszkodzenie
kostka (stopy uderzajacej lub stopy podpierajacej). To niebezpieczenstwo jest bardzo realne,
wiekszosc ludzi jest w stanie rozwinac sile uderzenia
znacznie lepsze od mozliwosci tlumienia koncówki
wektor, który zadaje cios. Musimy sie zatem dostosowac, doprowadzic wszystko do zgodnosci.
Dlatego regularnie trenuje sie naturalna bron karateki,
aby nie powstawaly modzele kostne na piesciach, dloniach i stopach,
podobnie jak uparte przekonanie podtrzymywane przez zla reklame,
ale aby umozliwic im przesylanie maksymalnej mocy bez
zraniony. Rozwój pewnej szorstkosci na rekach z powodu
treningu nalezy traktowac jako wynik, a nie cel
w sobie.
Tradycyjnie w karatece do tego typu treningu wykorzystuje sie:
do kilku konkretnych instrumentów, z których najbardziej znanym jest biegun
trafienia (3).
Jest to slupek drewniany, grubszy u podstawy, wbijany na duza odleglosc
dlugosci w ziemi i prawidlowo zaklinowany. W jego górnej czesci, na wysokosci
splotu, gdy stoi sie z przodu, z lekko ugietymi nogami, jest przyczepiony
obecnie wycieraczka, tradycyjnie wykonana ze slomy ryzowej (makiwara).
z tkanej rafii lub pianki. Czasami mocowana jest bardziej druga wycieraczka
nisko, na wysokosci kopniecia, chociaz slupek kopiacy nie moze
byc zalecane do treningu stóp tylko wtedy, gdy jest to wystarczajace
elastyczny (bezpieczniej jest uzywac wiszacej torby). Nie wahaj sie
przykryc wycieraczke nieszorstkim plótnem, aby zmniejszyc ryzyko
widziec pekajaca skóre na dloniach, nieprzygotowanych na tego typu zachowania
w zyciu codziennym, od pierwszych ciosów. Wartosc formacyjna
trening ten nie jest proporcjonalny do szorstkosci uderzonego przedmiotu
a osiagniety poziom techniczny nie jest funkcja uzyskanego odksztalcenia
na reke lub na noge!
Obecnie istnieje wiele rodzajów efektownych postów, bardzo
funkcjonalne, wykonane z nowoczesnych materialów po studiach
powazny, makiwara mieszkalna, slupki do mocowania do sciany,
slupki, dla których istnieje mozliwosc pomiaru odpornosci na uderzenia, materialy
w które mozna uderzac, oszczedzajac w miare mozliwosci stawy itp. A
Inteligentne szkolenie zmierza obecnie w tym kierunku. Karateka
nie powinien szukac w sobie deformacji swoich rak; nie bedzie mógl uniknac,
w pierwszych latach treningu powstaja modzele na skórze
Kentos, modzele na dloniach lub pod palcami, ale te objawy
Zewnetrzna czesc jego uderzajacej mocy zniknie z czasem, kiedy
bez tego spadku predkosci tempo pracy na makiwarze ulegnie spowolnieniu
towarzyszy strata techniczna (w trakcie rozwoju karateka
nauczy sie dawkowac inteligentnie), bez przekazywania wiedzy
w pytaniu.
Makiwara pozostaje najlepszym sposobem na nauke ulozenia ciala
w ataku, to znaczy nauczyc go przekazywania calosci swego
sila na dotykajacym koncu. To cale cialo daje
trafia i trafia w kilka centymetrów kwadratowych celu. Makiwara,
który zawsze musi byc troche elastyczny, opada nieco do tylu: to
wtedy musisz troche utrzymac kontakt, zeby nie wrócil natychmiast
odwracac. Musisz uderzyc po okresie skupienia, sucho,
nie ukladaj serii ciosów w automacie, wydychajac krótko przy
uderzenie w prawidlowej postawie (patrz ponizej) za pomoca hikite. My pociag
zatem bezposrednia piesc (1 i 2), bekhend (3)' lokiec (4), ewentualnie
stopa (3, oczywiscie "szabla reczna") itp.
Jednakze techniki nóg najlepiej cwiczyc na worku
zaczep wiszacy, wypelniony trocinami lub ziarnem. Dobra bezwladnosc
worka (preferuje dlugi ksztalt zamiast okraglego) wymaga dobrej pracy
jego punkty podparcia podczas ciosów pod kara braku równowagi. Tam cwiczymy
takze lokcie i kolana. Jest wiele "narzedzi"
szkolenia, którego nie ma tu potrzeby rozwijac, ale o którym
warto pamietac, ze prawdziwa skutecznosc polega na czyms
prostota i rustykalnosc. Dla tradycjonalistycznego karateka, dla którego wszystko
prawdziwy kontakt z partnerem badania jest surowo zabroniony, szkolenie
Jedynym srodkiem jest naturalna bron z makiwara i torba
rozwijac i testowac swoja sile uderzenia.
Inna forma testu jest shiwari, spektakularny test na zlamanie,
czasami warto podsumowac. Tutaj znowu tego typu demonstracja
nie powinny przeksztalcac sie w badania same w sobie. Karateka idzie na zajecia
jego postepów przez fazy, w których czuje potrzebe sprawdzenia tego, co robi
wierzy, ze nabyl: zdarzy mu sie zlamac piescia, noga lub lokciem,
deski, cegly, kamyki... Niektórzy robia specjaly, które
ulozone w stosy bryly lodu, bedace szyjkami po prostu ulozonych butelek,
itp. Ten rodzaj demonstracji, tak czesto przeprowadzany publicznie, dal
pewien obraz sztuki karate. To nie jest tylko powierzchowne
ale falszywe, poniewaz zwodzi co do prawdziwego celu. Czasami przyciaga
swiata w dojo podejmujac tego typu inicjatywy. To nie jest pewne
ze jest to najlepszy sposób na zainteresowanie ludzi w dluzszej perspektywie.
W Karate kazdy ruch ciala musi byc rozumiany jako:
jednosc, a nie jako zbiór oddzielnych technik. Reka lub stopa
który uderza, jest tylko koncem wektora, który czerpie swój pierwiastek z
reszta ciala. Mistrz mówi, ze uderzanie piescia to nie ramie
ale z brzucha pochodzi niezbedna energia... Przychodzi prawdziwa energia
od "centrum" (hara), gdzie jestesmy przyzwyczajeni do lokalizowania srodka ciezkosci.
Mozna go transmitowac jedynie poprzez tak ulozone segmenty
popraw, gdzie ten poczatkowy impuls moze swobodnie krazyc, rosnac
az do ostatecznej eksplozji i pozostawac w kontakcie bez ryzyka utraty
przez slabe punkty, zwlaszcza stawowe. Energia pochodzi z
brzuch, promieniuje z bioder do konczyn, jest utrzymywany przez
prawidlowa pozycje ciala, które zakorzenia sie w ziemi.
W centrum tego zainteresowania znajduja sie zatem stanowiska. My
nie wykonuj zadnej techniki w zadnej pozycji.
Wszystko jest inteligentnie zorientowane, zbudowane na podstawie obserwacji i eksperymentów
mistrzowie minionych lat. Pozycje zajmowane przez karateke w walce, m.in
pewnymi soni, tak charakterystycznymi dla uprawianego stylu, sa modele
równowagi: musza pozwolic mu równiez kontrolowac swoje dzialanie
statycznie i dynamicznie. Dobra pozycja to taka, która pozwala,
w zaleznosci od potrzeb chwili, stac sie nagle nie do wykorzenienia lub ewoluowac
szybko w ruchu. Kazde stanowisko jest kompromisem pomiedzy
sila i elastycznosc, bezwladnosc i ruch. Oto najwazniejsze z nich (4).
1: heisoku-dachi. Pozycja oczekiwania, stopy razem. Pozostajemy na miejscu,
naturalnie.
2: musubi-dachi. Jak poprzednio, ale tylko obcasy sa
uszczelki. Jest to pozycja przyjmowana podczas salutowania na stojaco (ritzurei).
3: hachiji-dachi. Pozycja oczekiwania, stopy rozstawione, obcasy na linii.
Mówimy równiez yoi-dachi, poniewaz przyjmujemy te pozycje po salucie, przed
wykonac technike lub kata (yoi: gotowy).
4: heiko-dachi. Jak poprzednio, ale wewnetrzne krawedzie
Stopy ustawione równolegle, piety rozstawione na szerokosc bioder.
5: renoji-dachi. Pozycja nadal zrównowazona, ale juz zwrócona w strone
przeciwnika, oczyszczajac skrzynie. Stopa przednia ustawiona jest na linii
pieta tylna, ustawiona pod katem prostym
6: zen-kutsudachi. Jest to pozycja bojowa, skierowana do przodu
czesciej uzywany w ataku. Srodek ciezkosci jest nizej, tj
wiekszy wielokat podporowy. Masa ciala wynosi 70%.
przednia noge. Tylna noga jest prosta. Ta pozycja jest równiez uzywana
zablokowac wladze. Elie pozwala szybko poruszac sie do przodu.
W zaleznosci od stylu nogawki sa bardziej lub mniej rozstawione lub mniej wiecej
podzial. Klatka piersiowa skierowana do przodu.
7: ko-kutsudachi. Jest to typowa pozycja do tylu, przyjeta w r
zasada odparcia ataku i kiedy chcesz móc ewoluowac
szybko do tylu. Skrzynia jest wymazana. Masa ciala jest
70% na nodze tylnej i nodze przedniej zawarte jest w plaszczyznie pionowej
przechodzac przez tylna piete. Tylna noga jest zgieta.
8: kibadachi. Jest to tzw. pozycja "jezdzca zelaznego".
tekki lub naihanchidachi. Stopy równolegle, kolana ugiete, ciezar
ciala równomiernie rozlozone na obu nogach. To jest stanowisko
pozwalajacy na walke z boku, w szczególnosci na uderzenie nogami, lub
parowac, podchodzac calkowicie z profilu. Odmiana jest shiko-dachi,
w którym czubki stóp otwieraja sie na zewnatrz.
9: nekoashidachi. To jest przesada w pozycji ko-kutsu. Waga
ciala znajduje sie w 90% na tylnej stopie, noga jest bardzo ugieta. Przednia stopa nie
opiera sie tylko na palcach i dlatego jest bardzo mobilny: mozesz uderzyc
bezposrednio z przedniej stopy bez zmiany równowagi. To jest stanowisko
zwane "od kota", zwrócone w strone klatki piersiowej.
10: fudodachi (lub sochindachi). To jest zaangazowana pozycja bojowa
z przodu stanowiacy kompromis pomiedzy zen-kutsu (dla przedniej nogi)
i ko-kutsu (na tylna noge). To takze mocna pozycja
do ataku i obrony.
11: sanchindachi. "Pozycja klepsydry" jest podstawowa pozycja
Styl Goju-ryu. Czubki palców i kolan sa rozciagniete do wewnatrz,
pieta stopy przedniej na linii palców stopy tylnej, ciezar ciala
równomiernie rozlozone na obu nogach. To bardzo statyczna pozycja
pozwalajac Ci dzialac z sila, w ataku lub w obronie, ale w
bardzo krótki zasieg dzialania.
12: hangetsudachi. Jest to pozycja "pólksiezyca" lub "klepsydry".
rozszerzony" (bardziej rozdzielona pozycja niz sanchindachi, ale identyczne napiecie w
nogi).
13: kakedachi. Jedna stopa jest skrzyzowana za druga, calym ciezarem ciala
nadchodzaca przednia noga. Jest przeciwienstwem nekoashidachi.
Nadal istnieje wiele róznic w zaleznosci od szkoly. Inny
pozycja, nie pokazana, to tsuru-ashidachi (lub sagi-ashidachi), gdzie
karateka stoi na jednej nodze, niczym czapla, z podniesiona stopa
wchodzac w zaglebienie kolana podporowego (pozwala na wykonanie uniku podczas przygotowan
kontratak bez mankietu).
Tak naprawde karateka musi najpierw nauczyc sie opanowac trzy pozycje
podstawowe, zen-kutsu, ko-kutsu i kibadachi, które pozwalaja ci stawic czola
wszystkie sytuacje.
Dobra pozycja to solidna baza, na której opiera sie
górna czesc ciala, wyprostowana klatka piersiowa, prosty kregoslup, mocny brzuch.
Calosc stanowi postawe, czyli postawe karateki w walce. Wedlug
jego intencje lub potrzeby, jego klatka piersiowa jest skierowana do przodu lub z profilu,
lub 314 twarzy (hanmi). Musi byc w stanie szybko zmienic swoja postawe
na inny, bez utraty mocy i równowagi. Wyszkolony karateka
nie utrzyma zbyt dlugo tej samej pozycji podczas oczekiwania,
kiedy dwaj przeciwnicy obserwuja sie nawzajem (faza ochrony: kamae), ale
zmodyfikuje go niezauwazalnie, aby nie dac przeciwnikowi czasu na to
zbuduj swój atak. Albo przyjmie pozycje pulapki, zdolna
aby przyciagnac jeden rodzaj ataku, a nastepnie szybko go przeksztalcic
nastepuje atak przeciwnika. Ogólnie rzecz biorac, stanowisko jest
wysoki, gdy chcesz sie poruszyc, niski, gdy zdecydujesz sie uzyc sily
bezwladnosci. Ale skutecznosc zawsze wynika z ewolucji jednego w odpowiednim czasie
do drugiego, bez nadmiaru, ale z precyzja.
Mistrz Gichin Funakoshi lubil mawiac ((ze nie ma dzialania
ofensywa w Karatedo o. To stwierdzenie krylo w sobie gleboka mysl,
spójne z filozofia sztuki, która staral sie przekazac. Rzeczywiscie,
Karate jest sztuka obrony. To desperacka reakcja, kiedy
konfrontacja jest naprawde nieunikniona. Jesli nie ma powodu, aby dojsc do tego punktu, sprawa
idealnie, nalezy bezwzglednie unikac walki. Technika ataku staje sie
bezuzyteczny. Po co wiec sie o tym uczyc? Dlaczego - to pierwsza rzecz, której sie nauczysz
czy poczatkujacy karateka poprawnie wykonuje cios
? Paradoks? Tylko pozorne, z co najmniej dwóch powodów.
Po pierwsze dlatego, ze wykonanie ruchu ataku jest najlepsze
oznacza, przynajmniej w pierwszych latach studiów, uruchomienie
wlóz cala swoja energie w dzialanie, skieruj ja, wyostrz umysl, daj
znaczenie kime. Zanim nauczysz sie kontrolowac swoja energie, ty
musisz poczuc, jak wznosi sie w tobie, przechodzi przez etap agresji, tam, gdzie znajduje sie umysl
nastawiony na zwyciestwo. Wszystkie japonskie sztuki walki tego ucza
Aby móc pokonac drugiego, trzeba najpierw pokonac siebie: bez watpienia
w dluzszej perspektywie, ale perspektywa ta nie jest na poczatku oczywista. Chciec tam byc
koncentrowac sie przedwczesnie, gdy zongluje poczatkujacy karateka
wciaz niejasnych koncepcji, brakuje nam odkrycia skutecznosci
technika, która w dalszym ciagu pozostaje istotnym krokiem w strone maksymalnej efektywnosci
sztuka wygrywania bez walki! Naucz sie atakowac jako pierwszy
wszystkimi silami i cala wola jest zatem sposobem pragmatycznym
uczyc sie i stapac po ziemi.
Zatem, technicznie rzecz biorac, i zgodnie ze znana zasada
w szermierce "najlepsza obrona pozostaje atak". W kazdym razie bardzo czesto.
A dokladniej gest postrzegany z zewnatrz jako ruch
atak, jest w rzeczywistosci reakcja obronna wynikajaca z oczekiwania. To jest
dlaczego sztuki walki wyrózniaja trzy poziomy podejmowania inicjatywy
:
- sen: pierwszy atak (etap podstawowy),
- go-no-sen: kontratak z inicjatywy drugiego (etap ogólny),
- sen-no-sen: przejmij inicjatywe z inicjatywy przeciwnika.
Jest to etap wyzszy, najbardziej zlozony, specyficzny dla zaawansowanego karateki.
Jego ruch, który jawi sie jako atak, jest w rzeczywistosci odpowiedzia
natychmiastowe po wykryciu rychlego rozpoczecia ataku
przeciwnik... Atak przeciwnika zostaje anulowany dokladnie w tym momencie
sformulowane. Jest to zatem rzeczywiscie reakcja obronna. Swoboda
a poczucie granic miedzy atakiem a obrona jest z pewnoscia waskie, ale istnieje
na wysokim poziomie. Na takim etapie bystrosci umyslu atak pozostaje obrona
i jest uruchamiany tylko wtedy, gdy nie moze byc inaczej. Wyrok Gichina
Funakoshi wyjasnia ten poziom zrozumienia sztuki Karatedo.
W tej rodzinie technik uderzamy w linii prostej, bezposrednio
w kierunku celu, jak gdyby ktos chcial wbic w niego czubek sztyletu. On
Naleza do nich ciosy zadawane ramieniem w dól, zupelnie inaczej
klasyczne strzaly bokserskie.
Jest podstawa wszystkich technik i zrozumienia piesci
jego mechanizmu ma fundamentalne znaczenie. To ten, który cwiczymy najczesciej
makiwara, ta, która najlepiej pozwala przyswoic znaczenie kime.
Podsumowujac, technika ta polega na uderzaniu jedna piescia,
tylem do przodu, jednoczesnie wycofujac przeciwna piesc
w wedrówce. Pracujemy nad tym najpierw na miejscu, stojac w naturalnej pozycji
nastepnie w kiba lub shiko-dachi, klatka piersiowa zawsze skierowana do przodu.
Najbardziej proste przesuniecie piesci uzyskuje sie poprzez obrót tej piesci
po jej trajektorii, od zewnatrz do wewnatrz.
(on opuszcza
supinacja w stawie biodrowym,
przychodzi w pronacji
na celu). Strzal
musi sie wydarzyc w planie
srodkowy pion ciala,
która jest strefa mocy
maksimum techniki, w
suchy ruch, idealnie
zsynchronizowane z wycofaniem
przeciwna piesc do biodra.
Jestesmy wtedy gotowi do strajku
ta druga piescia.
Wplyw jest zawsze wykonywany za pomoca
kime, w terminie waznosci,
klatka piersiowa skierowana do przodu, ramiona
nisko, lokcie przesuwaja sie wzdluz
z ciala
